SSS: SOL Kira Geri Alımı Hakkında Sık Sorulan Sorular
SOL kira geri alımı hakkında tüm yaygın soruları kapsayan kapsamlı SSS: güvenlik, miktarlar, ücretler, teknik sorunlar ve adım adım süreç rehberi.
#Gerçekçi olarak ne kadar SOL geri alabilirim?
Geri alım miktarı tamamen cüzdanınızın aktivite geçmişine bağlıdır.
Yeni başlayanlar (1-3 ay kullanım):
- Hesap sayısı: 5-15
- Tipik geri alım: 0.05 - 0.2 SOL ($10-40)
- Birkaç ay ücretleri karşılamaya yeter
Aktif trader'lar (6+ ay):
- Hesap sayısı: 30-80
- Tipik geri alım: 0.5 - 2.5 SOL ($100-500)
- Deneylerden sonra onlarca boş hesabı genellikle unuturlar
NFT koleksiyoncuları:
- Hesap sayısı: 50-150
- Tipik geri alım: 1.5 - 5 SOL ($300-1000)
- Legacy NFT'ler compressed'dan daha fazla hesap oluşturur
DeFi kullanıcıları ve botlar:
- Hesap sayısı: 200-500+
- Tipik geri alım: 5 - 50+ SOL ($1000-10000)
- Rekor geri alım vakaları 100 SOL'u aşar
Cüzdanınız için tam miktarı nasıl öğrenirsiniz: Herhangi bir rent-recovery aracında genel tarama özelliğini kullanın. Süreç 5-10 saniye sürer ve cüzdan bağlantısı gerektirmez.
#Rent-recovery servislerini kullanmak güvenli mi?
Evet, temel güvenlik kurallarını takip ederseniz.
Meşru Servisin İşaretleri
- ✅ Read-Only tarama - cüzdan bağlantısından önce sonuçları gösterir
- ✅ Şeffaf ücret - Net Kar'ı önceden görürsünüz
- ✅ Seed phrase istemez - ASLA 12/24 kelime girmeyin
- ✅ Atomik işlemler - ücret iade işlemi içinde kesilir (almadan ödeme yapamazsınız)
- ✅ Açık işlem kodu - Solscan'de doğrulanabilir
Kullanmadan Önce Ne Kontrol Etmeli
- URL adresi: Yazım hatası yok, doğru domain
- İşlem önizlemesi: Cüzdanda yeşil sayılar görünmeli (gelen SOL)
- Topluluk yorumları: Reddit, Twitter, Discord'da arama
- Proje yaşı: Yeni siteler (< 1 ay) dikkat gerektirir
Ek koruma: Şüpheleniyorsanız, 0.01 SOL'luk test cüzdanı oluşturun ve servisi önce onda deneyin.
#Önceden bir şey ödemem gerekiyor mu?
Hayır. Meşru rent-recovery servisleri Success Fee modeli ile çalışır.
Dürüst Model Nasıl Çalışır
- Cüzdanı ücretsiz tarayın
- Bağlantıdan önce geri alım miktarını görün
- "Claim" tıkladığınızda işlem oluşturulur
- Servis ücreti iade edilen kiradan otomatik olarak kesilir
- Bakiyenize "Net Kar" gelir - zaten temizlenmiş miktar
İşlem örneği:
Kapatılan hesaplardan kira: 0.5 SOL
Servis ücreti (%20): -0.1 SOL
Ağ gazı: -0.00001 SOL
─────────────────────────────────
Alırsınız: 0.39999 SOL
Dolandırıcılığın Kırmızı Bayrakları
- ❌ "Aktivasyon" için depozito isterler
- ❌ Önceden başka kripto para cinsinden ödeme isterler
- ❌ "Y SOL'u açmak için X SOL ödeyin"
#Token-2022'den kira geri alınabilir mi?
Evet, ancak tüm araçlar yeni standardı desteklemiyor.
Token-2022 Nedir
2023'te başlatılan genişletilmiş token standardı. Ek özellikleri destekler:
- Transfer Fees (transferde ücretler)
- Confidential Transfers (özel bakiyeler)
- Permanent Delegate (yaratıcının kalıcı kontrolü)
Geri Alım Miktarları
- Temel Token-2022: ~0.00204 SOL (SPL gibi)
- Bir extension ile: ~0.0025 SOL
- Birden fazla extension ile: 0.003 - 0.004 SOL
Eski Araçlarla Sorun
2021-2022'de oluşturulan birçok cleanup servisi eski RPC metodları kullanır ve Token-2022 hesaplarını görmez. Sonuç: geri alımın önemli bir kısmını kaçırabilirsiniz.
Desteği nasıl kontrol edersiniz: Servis açıklamasında "Token-2022 support" veya "Token Extensions Program" açık ifadesini arayın. Kaliteli araçlar bunu temel özellik olarak vurgular.
#İşlem başarısız olursa ücretlere ne olur?
Servise ücret ödemezsiniz, sadece minimum ağ gazı (işlem gönderildiyse).
Senaryo 1: İşlem expired (süresi doldu)
- 60-90 saniye içinde bloğa girmedi
- Ağ otomatik olarak reddetti
- Sonuç: Hiçbir kesinti yok, ne gaz ne ücret
Senaryo 2: İşlem hatayla reddedildi
- Bloğa girdi ama çalışmadı (örneğin, "Account frozen")
- Sonuç: Sadece ağ gazı kesildi (~0.000005 SOL), servise ücret KESİLMEDİ
Senaryo 3: İşlem kısmen yürütüldü
- 20 hesaptan sadece 15'i kapandı (5'i sorunluydu)
- Sonuç: Ücret sadece 15 başarılı kapatmadan hesaplanır
Teknik açıklama: Servis ücreti işlem içindeki Transfer talimatına gömülüdür. İşlem geri dönerse (revert), tüm talimatlar iptal edilir, ücret transferi de dahil.
#Bazı token'lar neden yakılamaz?
Token hesabının kapatılamama sebepleri birkaç tanedir.
Sebep 1: Freeze Authority aktif
Token yaratıcısı dondurma fonksiyonunu etkinleştirmiş. Solana protokolü donmuş token'larla herhangi bir işlemi yasaklar - transfer, yakma veya hesap kapatma mümkün değildir.
Nasıl tespit edilir: Kaliteli cleanup araçları bu token'ları mavi renk veya ayrı "Frozen" etiketiyle işaretler.
Ne yapmalı: Hiçbir şey. Hesap cüzdanda sonsuza kadar kalır, ama kira minimal (~0.002 SOL).
Sebep 2: Non-Transferable Token
Token-2022 standardı token'lar cüzdana "yapıştırılabilir" (soulbound). Uygulama: eğitim sertifikaları, oyun başarıları, KYC belgeleri.
Kapatılabilir mi: Uygulamaya bağlı. Bazı yaratıcılar geri çekme fonksiyonu sağlar, bazıları sağlamaz.
Sebep 3: Aktif DeFi Pozisyonu
Token protokolde kullanılıyor - havuzda stake edilmiş, lending'de teminat olarak rehin verilmiş veya LP pozisyonunun parçası.
Ne yapmalı: Önce protokolden çıkın (unstake, withdraw), sonra hesabı kapatın.
Sebep 4: Bakiye > 0
En yaygın hata. Protokol token'lı hesapları kapatmayı yasaklar.
Çözüm: Kapatmadan önce kalıntıları otomatik yakan araçlar kullanın.
#Compressed NFT'lerden kira geri alınabilir mi?
Hayır. Compressed NFT (cNFT) bireysel token hesaplarına sahip değildir.
Teknik Açıklama
Legacy NFT (eski standart):
1 NFT = 1 Token Hesabı (165 bayt) = ~0.002 SOL kira
1000 NFT = 1000 hesap = ~2 SOL kira
Compressed NFT (Metaplex Bubblegum):
1000 NFT = 1 Merkle ağacı (paylaşılan hesap)
Kira tüm 1000 NFT arasında bölünür = NFT başına ~0.000002 SOL
Neden geri alınamaz: Merkle ağacı koleksiyon yaratıcısına aittir, size değil. Sadece ağacın "yaprağına" sahipsiniz, ama tüm ağacı kapatamazsınız.
NFT Türünü Nasıl Tanımlarsınız
- Legacy: Her NFT'nin cüzdanda benzersiz adresi vardır
- Compressed: Koleksiyondaki tüm NFT'ler ortak bir ağaç adresine referans verir
Pratik tavsiye: Bilinmeyen projeden 50 "ücretsiz" NFT aldıysanız - muhtemelen cNFT'dir. Yakma girişimlerine gaz harcamayın.
#Gaz ödemesi için yeterli SOL yoksa ne yapmalı?
Bu, tüm bakiyeyi çeken ve kilitli kirayı unutan kullanıcıların yaygın sorunudur.
Çözüm 1: Minimum Para Yatırma
Borsadan veya başka cüzdandan gönderin:
- 0.01 SOL - 5-10 cleanup işlemi için yeterli
- 0.005 SOL - 20 hesaplı bir işlem için minimum
Çözüm 2: Dust (Toz) Kullanımı
Bakiyede 0.001-0.003 SOL varsa:
- Bir seferde daha az hesap kapatın (20 yerine 5-10)
- Minimum Priority Fee kullanın
- İlk işlemden sonra iade edilen kira sonrakilerini karşılar
Çözüm 3: Hack'lenmiş Cüzdanlar İçin
Cüzdan tehlikedeyse ve botlar para yatırmayı çalıyorsa:
- İşlemi Read-Only tarama ile önceden hazırlayın
- Para yatırma + iade işlemini aynı anda gönderin
- Öncelik için maksimum Priority Fee kullanın
Önemli: Aktif cüzdanlarda her zaman minimum 0.01 SOL "acil rezerv" olarak bırakın.
#Cleanup'ı ne sıklıkla yapmalıyım?
Önerilen sıklık aktiviteye bağlıdır.
Minimal kullanıcılar (ayda 1-2 işlem):
- Sıklık: 6-12 ayda bir
- Beklenen geri alım: 0.05 - 0.15 SOL
Orta aktivite (haftada 5-10 işlem):
- Sıklık: 2-3 ayda bir
- Beklenen geri alım: 0.2 - 0.8 SOL
Yüksek aktivite (trading, DeFi, NFT):
- Sıklık: Ayda bir
- Beklenen geri alım: 1 - 5 SOL
Otomatik trading botları:
- Sıklık: Haftalık
- Otomatize edilebilir: Cron scripti
Temizlik Zamanının İşaretleri
- ✅ Cüzdan 20+ bilinmeyen token gösteriyor
- ✅ Spam token dalgası aldınız
- ✅ Son ay 5+ NFT mint'ine katıldınız
- ✅ Yeni DEX/protokollerle deneyler yaptınız
Tavsiye: Takvime çeyrek yılda bir "Cüzdan Cleanup'ı" hatırlatıcısı ekleyin.
#Meşru servisi dolandırıcılıktan nasıl ayırt edersiniz?
Kullanmadan önce çok seviyeli doğrulama kullanın.
Seviye 1: Site Doğrulama
- ✅ Domain yaşı: whois.com → site 3 aydan eski
- ✅ Geçerli sertifikalı HTTPS: Tarayıcıda yeşil kilit
- ✅ Yazım hatası yok: Bilinen isimlerin tam yazılışı
- ❌ Agresif reklam: Dolandırıcılık siteleri genellikle Google'da üst sıra reklamlar satın alır
Seviye 2: İşlevsellik
- ✅ Read-Only tarama: Bağlantı olmadan veri gösterir
- ✅ Detaylı rapor: Hesap türleri, miktarlara göre ayrım
- ✅ Doğrulama linkleri: Her token için Solscan, RugCheck düğmeleri
- ❌ Acil bağlantı talebi: Klasik phishing işareti
Seviye 3: İşlem
- ✅ Cüzdan önizlemesi: Bakiye değişiklikleri görünür (+SOL)
- ✅ Açık talimatlar: "Burn Token", "Close Account"
- ✅ Transaction Sign talebi: Standart işlem imzası
- ❌ Message Sign talebi: Genellikle phishing için kullanılır
- ❌ Unlimited Approvals: Token'lara kalıcı erişim talebi
Seviye 4: Topluluk
- ✅ Reddit bahisleri: r/solana'da ada göre arama
- ✅ Discord tartışmaları: Resmi Solana sunucuları
- ✅ Doğrulanmış hesaplardan Twitter: Sahtelerle karıştırmayın
- ❌ Sadece ücretli yorumlar: Sahte 5 yıldızlı incelemeler
Nihai strateji: Kırmızı bayraklardan en az biri varsa - servisi kullanmayın.
#Yanlışlıkla phishing sitesine cüzdan bağladıysanız ne yapmalı?
Hızlı hareket edin - her saniye kritik.
Acil Eylemler (İlk 60 Saniye)
- Cüzdan penceresi açılırsa işlemi İMZALAMAYIN
- Phishing sitesi sekmesini kapatın
- Cüzdanı siteden ayırın (Ayarlar → Bağlı Uygulamalar → İptal Et)
İşlem İMZALAMADIysanız:
- ✅ Basit bağlantı fonlara erişim vermez
- ✅ Varlıklarınız güvende
- ✅ Bağlantıyı iptal edin ve o siteye bir daha dönmeyin
Şüpheli işlem imzaladıysanız:
⚠️ Acil tahliye:
- İşlemi Solscan'de kontrol edin: Cüzdandan signature'ı kopyalayın
- Bilinmeyen adrese "Transfer" görürseniz: Temiz cihazda yeni cüzdan oluşturun, TÜM varlıkları mümkün olduğunca hızlı oraya transfer edin
- "Approve Delegate" görürseniz: Revoke servisi ile izni iptal edin, tüm token approval'ları kontrol edin
Uzun Vadeli Eylemler
- ❌ Eski cüzdan sonsuza kadar tehlikede kabul edilir
- ✅ Tüm işlemler için yeni cüzdan kullanın
- ✅ Cihazı antivirüs ile kontrol edin (olası malware)
- ✅ Aynı şifreleri başka servislerde kullandıysanız değiştirin
#Hack'lenmiş cüzdanı taramak güvenli mi?
Evet, genel tarama tamamen güvenlidir.
Risksiz yapılabilecekler:
- ✅ Read-Only tarama: Adresi yapıştırıp istatistiklere bakın
- ✅ Solscan doğrulaması: İşlem geçmişini görüntüleyin
- ✅ Kalan değerlendirme: Ne kadar kira tahliye edilebileceğini öğrenin
Teknik olarak ne olur:
Tarayıcınız → RPC düğümü → Blockchain (genel veriler)
Tarayıcı sadece public key (genel adres) kullanır, bu herkese açıktır. Block explorer'da adresi görüntülemeye benzer.
YAPILAMAYACAKLAR:
- ❌ Hack'lenmiş cüzdanı doğrudan bağlamak
- ❌ Tahliye stratejisi olmadan bakiye yüklemek
- ❌ Aynı cüzdanı yeni işlemler için kullanmak
Kira Tahliye Stratejisi
- Adresi Read-Only ile tarayın
- Olası geri alım miktarını değerlendirin
- > 0.1 SOL ise - tahliye denemeye değer
- "Eşzamanlı işlem" tekniğini kullanın (yüksek Priority Fee ile yatırma + claim)
Önemli: Tahliye başarısız olsa bile, genel tarama riski artırmadı.
#Kira geri alımı ne kadar sürer?
Başlangıçtan bakiyede SOL alma sürecine kadar tüm süreç 3-5 dakika alır.
Detaylı Zaman Çizelgesi
Tarama (30-60 saniye): Adresi girin, blockchain analizini bekleyin, rapor alın
Doğrulama (1-2 dakika): Hesap listesini inceleyin, RugCheck ile token'ları kontrol edin (opsiyonel), karar verin
Bağlantı ve imza (30-60 saniye): Connect Wallet, işlem önizlemesini kontrol edin, cüzdanda onaylayın
Yürütme (2-5 saniye): Ağa gönderim (~1 saniye), bloğa dahil olma (~400 milisaniye), validatör onayı (~1-2 saniye)
TOPLAM: Herhangi bir hesap sayısı için 3-5 dakika.
Süreyi Etkileyen Faktörler
- Ağ tıkanıklığı: Yüksek aktivite anlarında işlem bloğa girene kadar 30-60 saniye bekleyebilir
- Hesap sayısı: 100+ hesabınız varsa, 3-5 işlem (her biri 20-25 hesap) gerekir, bu da süreyi 10-15 dakikaya çıkarır
- RPC düğümü: Genel RPC'ler özelden (Helius, QuickNode) daha yavaştır
#Gönderdikten sonra işlemi iptal edebilir miyim?
Hayır. Blockchain işlemleri blokta onaylandıktan sonra geri alınamaz.
İmzadan Sonra Ne Olur
İmza → Mempool'a gönderim → Bloğa dahil olma →
Sonlandırma (1-2 sn) → Geri alınamaz
Fırsat penceresi (1-2 saniye): Teorik olarak, işlem mempool'dayken (bloğa girmeden önce), aynı nonce'lu ama daha yüksek Priority Fee'li işlemle değiştirmeye çalışabilirsiniz. Pratikte Solana'da yüksek blok hızı (400 ms) nedeniyle neredeyse imkansız.
Expired işlem: İşlem 60-90 saniyede bloğa girmediyse, otomatik olarak expired olur. Bu tek "doğal" iptal yöntemidir, ama kullanıcı kontrolünde değildir.
Hatalardan Korunma
Bu yüzden kritik derecede önemli:
- ✅ Cüzdan önizlemesini kontrol edin
- ✅ Otomatik tehlikeli token filtrelemesi olan araçlar kullanın
- ✅ Onaylamadan önce hesap listesini okuyun
Hata yaptıysanız:
- ❌ Yanlışlıkla değerli token yaktınız - kurtarma imkansız
- ✅ Tek çözüm - imzalamadan önce dikkatli doğrulama